• Vuurwerk in Vlaanderen: wordt het een stille oud- en nieuw?
Leestijd
3 minuten
Tot nu toe gelezen

Vuurwerk in Vlaanderen: wordt het een stille oud- en nieuw?

Fri, 12/06/2019 - 10:07

Terwijl in  Nederland de discussie nog volop woedt en de regering een vuurwerkverbod nog lang niet aandurft, heeft de Vlaamse regering begin dit jaar al de drastische stap genomen: in heel Vlaanderen wordt consumentenvuurwerk verboden, tenzij..

Tenzij de gemeente expliciet toestemming geeft voor het afsteken van vuurwerk.  Ook in dat laatste geval betekent het niet dat er  overal te pas en te onpas kan worden afgestoken. Wie alsnog vuurpijlen en knalvuurwerk wil afsteken dient vooraf bij de lokale overheid, de gemeente dus, een vergunning aan te vragen (voor een vergunning dien je minimaal 16 jaar te zijn, tot je 18e jaar moet een van de ouders toestemming geven voor het halen van een vergunning), en zelfs dan is het afsteken beperkt tot specifieke, aangewezen locaties in die gemeente, en mag het alleen op vooraf bepaalde tijden.  Of, zoals de woordvoerder van verantwoordelijk minister Ben Weyts het formuleert “Dankzij de nieuwe regelgeving is het vuurwerk ook in deze gemeentes dus wel beperkt tot een vooraf afgesproken plaats en een goedgekozen moment. Men zal niet meer overal te velde ten allen tijde verrast kunnen worden door een vuurpijl die rakelings langs scheert, bij wijze van spreken.” Overigens was de wetgeving in Vlaanderen al in 2017 strenger geworden, al was er destijds nog geen sprake van een totaalverbod.

Ook de verkoop van vuurwerk in Vlaanderen is stukken strenger dan in Nederland. De verkoop van zwaar knal- en siervuurwerk aan consumenten is verboden. Er kan alleen nog vuurwerk in de categorieën F1 (trektouwtjes, fonteintjes) en F2 (minder zwaar knal- en siervuurwerk) worden gekocht. Iedereen mag er tegenwoordig maximaal 1 kilo vuurwerk kopen. Ter vergelijking: in Nederland mag er tot 25 kilo per persoon worden gekocht. Ook mag –ali is het dit jaar voor het laatst- categorie-3 vuurwerk in Nederland nog gewoon aan particulieren (boven de 18) worden verkocht.  Het vuurwerkverbod in Vlaanderen geldt overigens ook voor carbidkanonnen en wensballonnen.

Het plan om vuurwerk te verbieden kwam specifiek af van Weyts als minister van dierenwelzijn. Mogelijk dierenleed, voor wilde en huisdieren, was de voornaamste reden om en verbod in te voeren. Lang werd er niet over nagedacht, in maart kwam het voorstel, het Vlaams parlement keurde begin april de wetgeving goed en per direct werd de maatregel doorgevoerd.  

Nu wil de wetgeving niet zeggen dat het ook onmiddellijk is afgelopen met het consumentenvuurwerk in Vlaanderen. Er is nog geen totaaloverzicht, maar bijvoorbeeld in de provincie West Vlaanderen hebben “maar” 12 van de 64 gemeentes echt een totaal vuurwerkverbod. In de overige gemeentes is het verkrijgen van een vergunning nog mogelijk. De meeste gemeentes laten dus nog beperkt, vuurwerk toe. Vergunningen aanvragen kan meestentijds tot 15 december. Enkele gemeentes staan het afsteken van vuurwerk zonder vergunning toe (o.a. Bocholt en Merelbeke), maar alleen tussen 23.00 uur en 01.00 uur tijdens de jaarwisseling zelf.

Opvallend is ook dat veel Vlaamse gemeentes hun eigen vuurwerkshows, de professionele dan, ook afschaffen. Er wordt gekozen voor “stil” vuurwerk, of voor drone- en lasershows. Een aantal gemeentes schaft het “spektakelvuurwerk” geheel af. Lommel kiest voor geluidsarm vuurwerk, net als Brugge.

Dat Vlaanderen wellicht voortvarender kan zijn met een vuurwerkverbod dan Nederland door “minder traditie” is een feit. Nederlanders geven –per hoofd van de bevolking- drie maal meer uit aan vuurwerk dan het gemiddelde in andere landen. Helaas, volgens onderzoek uit 1995, is het aantal vuurwerkslachtoffers in Nederland ook het hoogst van de wereld ongeveer. De totale import van vuurwerk (98% komt uit China) bedroeg vorig jaar 110 duizend ton.  40.000 ton ging naar Duitsland (70 mio. inwoners), 24.000 ton naar Nederland (17 mio inwoners). Veel landen hebben niet eens statistieken hierover, maar waar er bijvoorbeeld in de VS 22 doden vielen, zijn dat er in Nederland 5.  Alleen heeft de VS ruim 200 miljoen inwoners, en Nederland ‘slechts’ 17 miljoen. Polen (11.000 ton) en het VK (10.000 ton) waren 3 en 4. Voor de rest van de hele EU blijft dan nog maar 24.000 ton over!

Voor wie, met honden, zoveel mogelijk zonder vuurwerk wil zijn heeft een paar landen tot zijn beschikking waar vuurwerk volledig verboden is: Cyprus, Griekenland, (Noord-)Ierland en Roemenië. In de zuidelijkste landen (Spanje, Italië, Portugal) wordt vuurwerk gedoogd, al is zwaar vuurwerk verboden. Echter, doordat daar andere tradities gelden zal –zeker op het platteland- het vuurwerklawaai minimaal zijn. Ook in Frankrijk, waar afsteken met vergunning wel is toegestaan, is het geen traditie. Men hoort liever champagnekurken. Duitsland is een minder goede keus. Weliswaar zijn de wetten wat strenger voor de locaties waar mag worden afgestoken, een totaalverbod is er vrijwel nergens. In Nederland houden we het voorlopig op een aantal (rond de 80) gemeentes met vuurwerkvrije zones. Een verbod is nog ver weg, al meldt Binnenlands Bestuur dat er een –heel kleine- meerderheid van de bevolking is die vuurwerk toch wil afschaffen. Een lokaal vuurwerkverbod kan op de steun van een iets groter deel van de bevolking (57 procent) rekenen. Een groeiende meerderheid van de Nederlanders (66 procent) blijkt vóór het verbieden van knalvuurwerk (2018: 63 procent). Over het afsteken van vuurpijlen zijn Nederlanders verdeeld. Het aandeel voorstanders van een dergelijk verbod is niettemin gegroeid van 41 naar 48 procent.